Кицаш
Сиха даха хий фордах кхийттадац.
Везар велча, велхар даьннад.
БоргIалах Iаха енна котам яьттIай.
Кхийрачох турпал хиннавац.
ЦIи ца йийзача, кIур ихабац.
Фаьлг
Циски маймалаши
Цкъа новкъа гIолла циск доагIаш хиннад, шийна кIал мел висар Iеха а веш, цох белам а боаккхаш. Цунна духьала ши маймал нийсденнад.
Цу ханна маймалашта зIокмозий бIы бIаргабайна хиннаб. Цар цискага хаьттад:
- ДIахьажал, Цици, фуй из дIарча гаьнах уллар?
Циско юхааьннад:
- Из, даьра, я са даде фата.
- ЧIоагIа тата дой хьа даде фато? - хаьттад маймалаша.
- Ду, даьра, дукха чIоагIа-м! - аьннад циско. - Цох гIадж тохе, берригача мехка дIахозаргда тата.
- Хьажа мегаргдий тхо? - хаьттад маймалаша.
- Ай, мичара! ВIалла а мегаргдац. Дади чIоагIа эгIазгIоргва! - жоп деннад циско.
- Дади укхаза мичав. Цунна хайтаргдац вай, - дехар даьд маймалаша.
- Дади укхаза веце а, цо сона чIоаггIа тIадиллад, цох саг ма хьокхавалийта, аьнна.
- Цкъа мукъагIа тохийта тхога цох гIадж, чIоагIа цо тата мишта ду хьажа безам бар тха, - дехар даьд маймалаша.
- Ай, мегаргдац яхаций аз! Беррига мохк бекабергба цо! - аьннад циско.
Кхы а чIоагIагIа безам эттаб маймалий цун татага ладувгIа. Кхы а чIоагIагIа дехар де доладеннад уж цискага:
- Цкъа мара тохаргьяц оаха, цкъа гIадж тохийта тхога!
- Дика да хIаьта. Совца мича совц шо. Цхьабакъда, дадена со укхаза хиннилга ховргдоацаш, со дIагаьнадаллалца сабар делаш. Со укхаза а долаш, оаш из техалга хойя, чIоагIа таIазар дергда сона даде! - аьнна, циск дIаийккхад.
- Мегаргда, дIагаьнадала хьо! - аьнна, гIаддахад маймалаш.
- Сабар, сабар! Со гаьнадалийталаш! - яхаш, дIаиддад циск.
Из къайладаьнначул тIехьагIа, гIаддахача маймалаша гIадж техай гаьнах хьалъуллача зIокмозий бIенах.
БIы лаьтта Iобежаб. ЭгIаздахача зIокмозаша гIар айяьй фато мо. Баге а йийлла, лаьттад маймалаш, цар еча гIарага ладувгIаш. БIарчча зIокмозий Iул гIеттад.
ЦIаьхха, маймалашта тIадийрзад зIокмозий, овраш етта йолаяьй кертах, фоартах, дегIах, цIогах, дайдача а ца дуташ. Деча лазара фу дергда ца ховш, дайдда Iам чу лийлхад маймалаш. Дикка ха яьккхай цар хин кIал лечкъа, зIокмозий дIадаххалца. Цар гIар-тата дижачул тIехьагIа, арадаьннад маймалаш хи чура.
ЦIаьхха, шоаш Iехадаь циск бIаргадайнад акхарна, берда йисте дагIача цIеча сибазашта юххе.
- Фу деш дагIа, Цици, хьо укхаза? - хаьттад цар цунга, хьатIа а даьхка.
- ХIанз со даде беш лораеш дагIа, - аьннад циско, - сага укх тIера сом боаккхаргбоацаш.
- Фу? Сомий беш? Тхога а чам баккхийта сомах, - дехар даьд маймалаша.
- Мегаргда. Чам боаккхийтаргба. Цхьабакъда дадена аз шуга сом баккхийталга хойя, чIоагIа эгIазгIоргва из сона. Со дIагаьнадалийталаш, - аьнна, циск дIадеддад.
ЦIаьрматача маймалаша, циск дIагаьнадоаллаше а, баге йизза сибазаш чудехкад. Уж даа долалушше, цIи яьннай цар бага, бIаргех хий а доалаш, бордаш а десташ.
Цхьабакъда циск-м гаьна хиннад.